De verankering van de rechten van LHBTI+ personen en mensen met een handicap in de Grondwet is op vrijdagmiddag 17 februari feestelijk bekrachtigd. Tijdens een bijeenkomst in Den Haag tekende minister Hanke Bruins Slot (BZK) namens de regering de wetwijziging van D66, GroenLinks en PvdA. Dat gebeurde in aanwezigheid van COC en Ieder(in), de organisaties die er zo lang voor hebben gepleit.

‘Een mooi en gelukkig moment, fijn om deze historische overwinning voor de regenbooggemeenschap en mensen met een handicap zo te vieren,’ aldus COC-voorzitter Astrid Oosenbrug. ‘We zien dit als een belofte van de regering om de komende jaren nog meer werk te maken van de aanpak van discriminatie van LHBTI+ personen en mensen met een handicap.’

De Grondwetswijziging werd op 17 januari door de Senaat aangenomen met een zeer ruime meerderheid van 56 stemmen vóór en 15 tegen. Nu zowel de minister als de Koning de wetswijziging hebben getekend, is het wachten alleen nog op publicatie in het Staatsblad. Daarna treedt de Grondwetswijziging in werking.

Het COC heeft bijna 20 jaar gepleit voor verankering van rechten van LHBTI+ personen en mensen met een handicap in de Grondwet. Dat deden we schouder aan schouder met Ieder(in), het netwerk van mensen met een beperking of chronische ziekte.  

Volgens het COC is het belangrijk dat de rechten van LHBTI+ personen en mensen met een beperking trots worden genoemd in artikel 1, en dat deze groepen niet meer worden weggemoffeld. De Grondwet bevat nu een duidelijke opdracht aan de politiek om discriminatie en geweld tegen deze groepen aan te pakken. Ook is het een garantie dat verworven rechten, zoals de mogelijkheid om te trouwen, niet zomaar weer ongedaan gemaakt kunnen worden.

Bij de ondertekening waren de indieners van het wetsvoorstel – Alexander Hammelburg (D66), Laura Bromet (GL) en Habtamu de Hoop (PvdA) – aanwezig, evenals vertegenwoordigers van o.a. COC, Ieder(in), TNN, NNID, Bi+ Nederland en NNID. Ook waren er veel LHBTI+ personen en mensen met een beperking aanwezig: de groepen die de Grondwetswijziging beoogt te beschermen.

Het COC pleitte bijna 20 jaar voor verankering van LHBTI+ rechten in de Grondwet. De strijd begon in april 2004 met een oproep van COC’s Landelijke Werkgroep Politiek aan de Tweede Kamer. Er volgenden diverse nota’s en rapporten, maar de regering kwam niet met een voorstel. In 2010 dienden D66, GroenLinks en PvdA hun initiatiefwetsvoorstel in. Destijds kon dat voorstel nog niet op de benodigde twee derde meerderheid rekenen. Die kwam er na COC’s Regenboogakkoorden van 2017 en 2021 en een grote publieksactie in 2019 bij Pride Amsterdam.

Op aandringen van het COC bevestigden de regering en de indieners tijdens de behandeling van de wet vele malen dat het verbod op discriminatie wegens ‘geslacht’ – dat al in de Grondwet is vastgelegd – mensen ook Grondwettelijk beschermt tegen discriminatie op grond van genderidentiteit, genderexpressie en geslachtskenmerken. Deze toezegging maakt deel uit van de nieuwe wet.

De wet die nu is bekrachtigd, werd oorspronkelijk ingediend door Boris van der Ham, Naïma Azough en Anja Timmer en eerder verdedigd door Vera Bergkamp, Nevin Özütok en Kirsten van den Hul. Het COC is alle indieners en hun medewerkers bijzonder dankbaar voor het vele werk dat ze in deze wet hebben gestoken.